Türkiye’de İşsizlik Oranları Yükseliyor mu?
Türkiye’de işsizlik oranları yükseliyor mu? sorusu, 2025 yılına girerken hem ekonomi çevrelerinin hem de toplumun gündeminde önemli bir yer tutuyor. Son yıllarda uygulanan ekonomik politikalar, enflasyonla mücadele, istihdam ve genç işsizlik gibi başlıklar, işsizlik oranlarının seyrini doğrudan etkiliyor. TÜİK ve bağımsız araştırma kuruluşlarının verileri, işsizlikteki güncel eğilimleri ve yapısal sorunları ortaya koyuyor.
Bu makalede, dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları, cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılım, işgücüne katılım, istihdamın sektörel yapısı ve ekonomide büyüme-istihdam ilişkisi altı başlık altında detaylı olarak ele alınacak. Tablo ve listelerle veriler görselleştirilecek, sıkça sorulan sorular bölümüyle konuya açıklık getirilecek.
Güncel İşsizlik Oranları: Tarihi Düşük Seviyeler
2025 Mart ayı itibarıyla mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı %7,9’a gerileyerek son 25 yılın en düşük seviyesine ulaştı. İşsiz sayısı 2 milyon 807 bin kişi olurken, istihdam edilenlerin sayısı 32 milyon 597 bine yükseldi. İşgücüne katılım oranı %53,4, istihdam oranı ise %49,2 olarak kaydedildi. Erkeklerde işsizlik oranı %6,5, kadınlarda ise %10,6 seviyesinde. Ancak, genç işsizlik oranı %15,1 ile genel ortalamanın oldukça üzerinde seyrediyor. Bu veriler, işsizlikte kısa vadede düşüş eğiliminin devam ettiğini gösteriyor.
Temel İşgücü Göstergeleri Tablosu (Mart 2025)
| Gösterge | Değer |
|---|---|
| İşsizlik oranı (%) | 7,9 |
| İşsiz sayısı (bin) | 2.807 |
| İstihdam oranı (%) | 49,2 |
| İstihdam edilen (bin) | 32.597 |
| İşgücüne katılım (%) | 53,4 |
| Genç işsizlik oranı (%) | 15,1 |
Geniş Tanımlı İşsizlik ve Atıl İşgücü
Dar tanımlı işsizlik oranı düşerken, geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) %28,8 gibi oldukça yüksek bir seviyede. Bu oran, işsizlerin yanı sıra zamana bağlı eksik istihdam edilenler ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları da kapsıyor. Geniş tanımlı işsiz sayısı 2025 Mart ayında yaklaşık 12 milyona yaklaştı. Özellikle kadınlarda geniş tanımlı işsizlik oranı %35,7’ye kadar çıkıyor. Bu tablo, işgücü piyasasında gizli işsizlik ve eksik istihdam gibi yapısal sorunların sürdüğünü gösteriyor.
İşsizlik Türleri Listesi
- Dar tanımlı işsizlik: %7,9
- Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü): %28,8
- Kadınlarda geniş işsizlik: %35,7
- Erkeklerde geniş işsizlik: %21,1
Gençlerde ve Kadınlarda İşsizlik
Gençler ve kadınlar, Türkiye işgücü piyasasında en kırılgan gruplar arasında. 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı %15,1 ile genel işsizlik oranının neredeyse iki katı. Kadınlarda ise dar tanımlı işsizlik %10,6, geniş tanımlı işsizlik ise %35,7. Kadınların işgücüne katılım oranı %36,0 ile erkeklerin (%71,0) oldukça gerisinde. Bu durum, eğitim-istihdam uyumsuzluğu, bakım yükümlülükleri ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği gibi nedenlerle açıklanıyor.
Cinsiyet ve Yaşa Göre İşsizlik Tablosu
| Grup | İşsizlik (%) | Geniş İşsizlik (%) | İşgücüne Katılım (%) |
|---|---|---|---|
| Erkek | 6,5 | 21,1 | 71,0 |
| Kadın | 10,6 | 35,7 | 36,0 |
| Genç (15-24) | 15,1 | – | – |
Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Arasındaki İlişki
Türkiye’de ekonomik büyüme ile işsizlik arasında ters yönlü bir ilişki bulunuyor. Okun Yasası’na göre, büyümede %1’lik bir artış, işsizlikte %0,11’lik bir azalma sağlayabiliyor. Ancak, son yıllarda büyümenin istihdam yaratma kapasitesi sınırlı kaldı. Enflasyonla mücadele için uygulanan sıkı para politikaları, kısa vadede işsizlikte düşüş sağlarken, büyümenin yavaşlaması ve istihdam artışının sınırlı kalması, işgücü piyasasında kırılganlık yaratıyor. Özellikle gençler ve kadınlar, büyümenin istihdama yansımasından yeterince faydalanamıyor.
Sektörel Dağılım: Hizmet Sektörü Öne Çıkıyor
Türkiye’de istihdamın sektörel dağılımı incelendiğinde, hizmet sektörünün payı %57,8 ile en yüksek seviyede. Sanayi %21, tarım %16 ve inşaat %7 civarında istihdam sağlıyor. Hizmet sektöründeki büyüme, işsizlik oranlarının düşmesinde etkili olurken, tarım ve sanayideki istihdam artışı sınırlı kalıyor. Özellikle inşaat sektöründe erkek istihdamının payı %95,2 gibi çok yüksek. Kadın istihdamı ise ağırlıklı olarak hizmet sektöründe yoğunlaşıyor.
Sektörel İstihdam Dağılımı Tablosu
| Sektör | İstihdam Payı (%) |
|---|---|
| Hizmet | 57,8 |
| Sanayi | 21 |
| Tarım | 16 |
| İnşaat | 7 |
İşgücüne Katılım ve İstihdam Oranları
2025 yılı Mart ayında işgücüne katılım oranı %53,4, istihdam oranı ise %49,2 olarak gerçekleşti. Bu oranlar, son yıllarda yatay bir seyir izliyor. Erkeklerde işgücüne katılım ve istihdam oranları kadınlara göre çok daha yüksek. İşgücüne katılımın düşük olması, işsizlik oranının düşük görünmesine neden olabiliyor; çünkü iş aramaktan vazgeçenler işsiz sayılmıyor ve bu da “gizli işsizlik” olarak adlandırılıyor. Özellikle kadınlar ve gençler arasında işgücüne katılım oranı düşük seyrediyor.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
Türkiye’de işsizlik oranı yükseliyor mu?
Hayır, 2025 yılı Mart ayı itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı %7,9’a gerileyerek son 25 yılın en düşük seviyesine indi. Ancak geniş tanımlı işsizlik oranı ve genç işsizlik oranı yüksek seyrediyor.
Geniş tanımlı işsizlik nedir?
Geniş tanımlı işsizlik, işsizlerin yanı sıra eksik istihdam edilenler ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları da kapsar. 2025 Mart ayında bu oran %28,8’e ulaştı.
Kadın ve genç işsizliği neden yüksek?
Kadınlarda işgücüne katılım düşük, gençlerde ise eğitim-istihdam uyumsuzluğu ve deneyim eksikliği gibi nedenlerle işsizlik oranları yüksektir.
Ekonomik büyüme işsizliği azaltıyor mu?
Büyümede artış işsizliği azaltabiliyor; ancak son yıllarda büyümenin istihdam yaratma kapasitesi sınırlı kaldı ve işsizlikte yapısal sorunlar devam ediyor.
