Türkiye’de Yapay Zeka Uygulamaları
Türkiye’de Yapay Zeka Uygulamaları, son yıllarda hızla büyüyen ve çeşitlenen yerli girişimler sayesinde ülkemizin teknoloji ekosisteminde önemli bir dönemi temsil ediyor. Türkiye’de yapay zeka girişimleri, üretken yapay zekadan makine öğrenmesine, doğal dil işleme teknolojilerinden sektörel çözümlere kadar çok geniş bir yelpazede gelişiyor. “Türkiye’de Yapay Zeka girişimleri” temalı bu makalede, güncel girişim sayıları, öne çıkan kategoriler, stratejik hedefler, sektörel uygulamalar ve gelecek vizyonu altı başlıkta detaylı olarak ele alınacak. Tablo ve listelerle veriler desteklenecek, sıkça sorulan sorular bölümüyle konuya açıklık getirilecek.
Türkiye’de Yapay Zeka Girişimlerinin Güncel Durumu
2025 yılı itibarıyla Türkiye’deki yapay zeka girişimi sayısı 393’e ulaştı. Son bir yılda 15 yeni girişimin eklenmesiyle ekosistemdeki çeşitlilik ve derinlik daha da arttı. Girişimler; üretken yapay zeka, makine öğrenmesi, veri analitiği, doğal dil işleme, akıllı platformlar ve nesnelerin interneti gibi farklı kategorilere yayılmış durumda. Özellikle üretken yapay zeka ve dil modelleme alanlarında yaşanan yükseliş, Türkiye’nin küresel trendleri yakından takip ettiğini gösteriyor. Büyük dil modelleri, video üretim teknolojileri ve kişiselleştirilmiş yapay zeka uygulamaları, yerli girişimlerin stratejik öncelikleri arasında yer alıyor.
Türkiye’de Yapay Zeka Girişimi Sayısı Tablosu
| Yıl | Girişim Sayısı |
|---|---|
| 2017 | 24 |
| 2024 | 320 |
| 2025 | 393 |
Üretken Yapay Zeka ve Dil Modelleme Trendleri
2025’in ilk çeyreğinde üretken yapay zeka girişimi sayısı 38’e yükseldi. Bu alanda içerik üretimi, büyük dil modelleri, kişiselleştirilmiş uygulamalar ve video üretimi öne çıkıyor. Türkiye’deki girişimler, sadece yerel pazara değil, küresel rekabete de uygun çözümler geliştiriyor. Dil modelleme ve üretken yapay zeka uygulamaları, medya, pazarlama, eğitim ve müşteri deneyimi gibi birçok sektörde yaygınlaşıyor. Özellikle Türkçe büyük dil modeli ve Türkçe odaklı yapay zeka uygulamaları, yerli ekosistemin stratejik hedefleri arasında bulunuyor.
Üretken Yapay Zeka Kategorisinde Girişim Dağılımı
| Kategori | Girişim Sayısı |
|---|---|
| Üretken Yapay Zeka | 38 |
| Veri Analitiği | 70 |
| Makine Öğrenmesi | 57 |
| Akıllı Platformlar | 19 |
| Nesnelerin İnterneti | 17 |
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi ve Destek Programları
Türkiye’nin Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025 ve güncellenen 2024-2025 Eylem Planı, yerli büyük dil modeli geliştirilmesi, yetenekli insan kaynağı yetiştirilmesi ve yapay zeka ekosisteminin güçlendirilmesi gibi hedefler içeriyor. TechVisa Programı ile uluslararası yeteneklerin Türkiye’ye çekilmesi, Türkçe Büyük Dil Modeli Topluluğu’nun kurulması ve kamu-özel sektör işbirliklerinin artırılması öncelikli adımlar arasında. Ayrıca, İstanbul Kalkınma Ajansı ve TÜBİTAK gibi kurumlar tarafından yapay zeka girişimlerine mali destek programları sunuluyor. Bu stratejik planlar, Türkiye’yi yapay zeka alanında bölgesel bir merkez haline getirmeyi amaçlıyor.
Sektörel Uygulamalar ve Başlıca Yerli Girişimler
Yapay zeka uygulamaları, sağlık, finans, perakende, otomotiv, savunma, e-ticaret, eğitim ve kamu hizmetleri gibi pek çok sektörde yaygınlaşıyor. CBOT chatbot ve sanal asistan teknolojileriyle müşteri hizmetlerinde öne çıkarken, Vispera perakende sektöründe görüntü işleme çözümleri geliştiriyor. Dataroid büyük veri analitiğiyle pazarlama ve müşteri davranışı tahmininde kullanılırken, Sestek sesli asistan teknolojileriyle bankacılık ve çağrı merkezi sektörlerinde tercih ediliyor. Bu girişimler, hem yerel pazarda hem de uluslararası arenada başarı elde ediyor.
Sektörel Uygulamalar Listesi
- Sağlık: Tanı destek sistemleri, biyoteknoloji
- Finans: Risk analitiği, otomatik müşteri hizmetleri
- Perakende: Görüntü işleme ile stok yönetimi
- Otomotiv: Otonom sürüş, yapay görü
- Savunma: Akıllı platformlar, veri analitiği
- E-ticaret: Kişiselleştirilmiş öneriler, chatbotlar
Ekonomik Potansiyel ve İstihdama Etkisi
Üretken yapay zeka uygulamalarının Türkiye ekonomisine önümüzdeki on yılda yıllık GSYİH’nin %5’i kadar ek katkı sağlaması bekleniyor. Bu, 1,2-1,4 trilyon TL (50-60 milyar dolar) arası bir büyüklüğe denk geliyor. Yapay zeka ile çalışan işlerin oranı %55’e yaklaşırken, otomasyonun etkisiyle bazı meslekler dönüşüyor. Ancak yeni iş alanları ve yüksek katma değerli sektörlerin ortaya çıkması, işsizlikte kayda değer bir artış beklenmemesine yol açıyor. Ticaret, turizm, imalat ve bilgi hizmetleri gibi sektörler, yapay zekadan en fazla fayda sağlayacak alanlar arasında.
Yapay Zekanın Ekonomik Katkı Tablosu
| Etki Alanı | Tahmini Katkı (10 yıl) |
|---|---|
| GSYİH Artışı | %5 |
| Ek Katkı (TL) | 1,2-1,4 trilyon |
| YZ ile Çalışan İşler | %55 |
Gelecek Vizyonu ve Türkiye’nin Küresel Rolü
Türkiye, yerli yapay zeka girişimleriyle sadece teknoloji ithal eden değil, aynı zamanda üreten ve ihraç eden bir ülke olma yolunda ilerliyor. Türkçe büyük dil modeli, etik ve güvenilir yapay zeka standartları, kamu ve özel sektör işbirlikleri, uluslararası Ar-Ge projeleri ve eğitim programları, Türkiye’nin küresel rekabet gücünü artırıyor. Önümüzdeki dönemde, yapay zeka uygulamalarının daha fazla sektöre yayılması, yerli inovasyonun hızlanması ve Türkiye’nin bölgesel teknoloji merkezi olma hedefi öne çıkıyor.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
Türkiye’de kaç yapay zeka girişimi var?
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de toplam 393 yapay zeka girişimi faaliyet gösteriyor.
En hızlı büyüyen yapay zeka kategorileri hangileri?
Üretken yapay zeka, makine öğrenmesi, veri analitiği ve doğal dil işleme en hızlı büyüyen alanlar arasında.
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nin temel hedefleri neler?
Yerli büyük dil modeli geliştirmek, yetenekli insan kaynağı yetiştirmek, girişimcilik ekosistemini güçlendirmek ve uluslararası işbirliklerini artırmak.
Türkiye’nin yapay zekadaki küresel hedefi nedir?
Yerli inovasyon ve büyük dil modelleriyle bölgesel teknoloji merkezi olmak ve küresel rekabette öne çıkmak.
